HỎI: Tại sao chủ nhà hàng pizza lại vứt pizza lỗi, thừa đi thay vì để cho nhân viên ăn?
TRẢ LỜI:
1. Vì điều đó có thể bị l;ạm d;ụng.
Bố mẹ tôi sở hữu một cửa hàng bánh mì truyền thống nhỏ. Đó là một cửa hàng địa phương, không ở tầm khu vực hay quốc tế như các thương hiệu pizza lớn.
Chúng tôi bán bánh mì do một người thợ làm bánh “ký gửi”. Cuối ngày, chúng tôi sẽ trả tiền cho số bánh đã bán được, và người thợ làm bánh nhận lại số bánh tồn.
Một ngày nọ, một nhân viên của chúng tôi hỏi người thợ làm bánh, “Cho em xin bánh thừa được không ạ? Em thấy để ăn cho đỡ phí của giời, còn hơn là vứt đi”.
Cô ấy hỏi xin “speekoek”, đó là một loại bánh khá ngon.
Thông thường, số bánh tồn là 1 hoặc 2 lát. Kể từ khi người thợ làm bánh cho phép cô nhân viên giữ lại phần thừa, lượng bánh bán ra giảm nhanh chóng. Số bánh tồn tăng lên thành 15–20 lát, thường xuyên.
Nguyên nhân? Cô nhân viên đã bí mật giấu 15–20 lát speekoek để chúng không bị bá;n, và sau đó xin lại khi người thợ làm bánh đến lấy bánh tồn.
Đấy là với một cửa hàng bánh mì địa phương. Giờ hãy tưởng tượng nếu điều đó xảy ra ở quy mô lớn hơn nhiều. Giả sử Pizza Hut. Không chỉ để ăn, thức ăn thừa giờ có thể được bá;n lại. Hãng có thể bị giảm doanh thu toàn cầu bởi càng nhiều sản phẩm không bá;n được thì nhân viên càng thích, vì họ có thể tiêu thụ và bá;n lại theo ý muốn sau đó.
Hoặc tệ hơn, một số nhân viên phụ trách nướng bánh có ý định x;ấu có thể sẽ cố tình phạm sai lầm nào đó, chẳng hạn như thêm quá nhiều hành tây, nướng quá lửa,… để bánh bị vứt đi và thế tức là rơi vào túi họ.
Nếu bạn không muốn lãng phí thức ăn thừa, thà rằng tặng cho những người cần, những người không may mắn, còn hơn là để cho nhân viên ăn.
2. Nhiều câu trả lời đều có chung ý rằng nếu chủ sở hữu để nhân viên ăn ‘bánh lỗi’ thì số lượng bánh lỗi sẽ tăng lên, vì nhiều bánh lỗi hơn tức là nhân viên được chén nhiều pizza miễn phí hơn.
Chuyện tương tự đã từng xảy ra (và ở một mức độ nào đó vẫn còn xảy ra) trong các cửa hàng tiện lợi – kẹo thanh, sô-cô-la, th;uốc l;á thường xuyên bị “mất tích”.
Một lý do để đọc những câu chuyện ‘hư cấu’ – hầu hết đều có những sự thật nhỏ được chèn vào vì các tác giả đã bỏ công nghiên cứu để làm cho cuốn sách trở nên đáng tin hơn… có thể thấy điều này trong bất kỳ câu chuyện nào của Arthur Hailey, Cornelius Ryan, Robert Ludlum, John Grisham, Tom Clancy….
Trong một cuốn sách nào đó, tôi đã đọc một ‘câu chuyện’ về (hình như là) công ty 3M, và có liên quan đến văn phòng phẩm. Trong câu chuyện, công ty giữ mọi thứ trong tủ khóa cẩn thận, bất kỳ ai muốn lấy đồ dùng văn phòng thì phải ký sổ. Thế nên dĩ nhiên là, mọi người bắt đầu lấy nguyên một hộp bút, cả tập giấy viết,.. bởi chẳng ai hơi đâu mất công ký sổ chỉ để lấy mỗi cây bút… và tất nhiên, cả đống bút và giấy cũng theo chân các nhân viên về nhà họ luôn.
Một thiên tài nào đó đã nhận ra rằng nếu cứ thế để tủ đồ mở, mọi người sẽ chỉ lấy đủ thứ họ cần… và thế là tèn ten, chi phí đồ dùng cung ứng đột ngột giảm ~30%.
Vì vậy, khi tự mình sở hữu các cửa hàng tiện lợi, tôi đã nói với nhân viên rằng thích ăn uống bao nhiêu thanh sô cô la và nước ngọt thì tùy, nhưng phải bỏ giấy gói và lon rỗng vào hộp ‘hàng hư hỏng’ để tôi liệt kê chúng như một khoản khấu hao… và nếu họ có ca trực, họ có thể có một bao th;uốc loại họ muốn, nhưng bao th;uốc đó phải được đưa bởi người mà họ sẽ thay thế.
Khi tôi sở hữu các cửa hàng pizza, vào mỗi ca nhân viên được phép làm thêm một chiếc bánh pizza lớn, cho bất cứ thứ gì họ muốn vào đó, với điều kiên chiếc bánh phải được ăn hết – không lãng phí…
Tin tôi đi – khấu hao hàng tồn giảm hẳn – khi các nhân viên nhận ra rằng họ có thể tùy thích lấy một lon Pepsi hay Coca, hoặc làm một chiếc pizza, ‘cảm giác hồi hộp’ của hành vi lén lút sẽ không còn chỗ sống. Trong vòng vài tuần, số lon rỗng từ 10 giảm xuống 3 hoặc 4. Việc làm bánh pizza vào guồng đều đặn hơn, vì suy cho cùng, ngày nào cũng ăn pizza thì chả ngán, còn nếu thèm thì thích ăn bất cứ lúc nào cũng được…. chả cần phải ‘giấu giấu diếm diếm’ không để ông chủ biết.
Điều THÚ VỊ nhất là nếu nhân viên bắt được một nhân viên khác thực sự ăn cắp, họ sẽ ‘trò chuyện’ với nhân viên đó, và điều chắc chắn tiếp theo sẽ là hoặc hành vi đó sẽ chấm dứt, hoặc nhân viên ă;n c;ắp sẽ bỏ việc… một cách chóng vánh.
Tôi muốn cảm ơn cha mẹ và các giáo viên dạy tiếng Anh vì đã liên tục ‘gây á;p l;ực’ khiến tôi phải đọc, đọc và đọc không ngừng.
– Theo Giao Bui – QRVN
